Księgowość spółki akcyjnej wiąże się z obowiązkowym prowadzeniem pełnych ksiąg rachunkowych, na co wskazuje ustawa o rachunkowości oraz szereg międzynarodowych standardów w zakresie sprawozdawczości finansowej. Struktura księgowa w tego rodzaju podmiotach jest wysoce sformalizowana, transparentna i dokładna, dlatego stanowi podstawę wiarygodnej oceny finansowej przedsiębiorstwa dla inwestorów czy instytucji nadzorczych. Za prawidłową ewidencję operacji gospodarczych odpowiada zarząd, a cały system księgowy spółki akcyjnej musi podlegać ścisłej kontroli wewnętrznej i zewnętrznej.
Obowiązki związane z pełną rachunkowością
Księgowość spółki akcyjnej koncentruje się przede wszystkim na prowadzeniu ksiąg głównych i pomocniczych, ewidencji aktywów trwałych, kosztów, przychodów i zobowiązań, a także sporządzaniu zestawień obrotów i sald czy prowadzeniu rozliczeń podatkowych i bilansowych. Pełna rachunkowość wiąże się z koniecznością dokumentowania wszystkich operacji gospodarczej oraz przypisywaniem ich do kont księgowych. Księgowość spółek akcyjnych wymaga tym samym wdrożenia odpowiedniego systemu ERP do integracji danych finansowych, kontrolnych czy raportowych. Podmiot taki ma również obowiązek sporządzania okresowych sprawozdań finansowych, co musi odbywać się zgodnie z przepisami w zakresie rozpoznawania kosztów i przychodów w czasie.
Kontrola wewnętrzna i odpowiedzialność zarządu
Struktura spółki akcyjnej cechuje się zaawansowanymi i rozbudowanymi mechanizmami kontroli wewnętrznej, których celem jest weryfikacja prawidłowości operacji księgowych, utrzymanie zgodności z prawem oraz zapobieganie nadużyciom. W zakres ten wchodzi chociażby przeprowadzenia audytów wewnętrznych czy nadzór właścicielski, co odbywa się z jednoczesną analizą bieżącą danych finansowych. Do obowiązków zarządu należy zapewnienie, że księgowość zawsze prowadzona jest zgodnie z przyjętymi zasadami oraz obejmuje w pełni rzetelne i kompletne dane raportowe. W przypadku stwierdzenia rażących nieprawidłowości, spółka narażona jest na sankcje karne i cywilne.
Nadzory zewnętrzne

Spółka akcyjna jest objęta obligatoryjnym audytem, który powinien być przeprowadzony przez biegłego rewidenta z uprawnieniami do badania sprawozdań finansowym. Celem takiej weryfikacji jest stwierdzenie, że księgowość spółek odbywa się zgodnie z ustawą o rachunkowości. Audyt potwierdza też rzetelność sprawozdań finansowych względem obecnej sytuacji majątkowej czy wyników finansowych przedsiębiorstwa. Zadaniem rewidenta jest weryfikacja poprawności danych liczbowych oraz zgodności procedur księgowych z polityką wewnętrzną rachunkowości, a także obowiązującymi przepisami. Na koniec powstaje raport z badania, który stanowi integralną część sprawozdania rocznego. Podmioty notowane na giełdzie podlegają też nadzorowi Komisji Nadzoru Finansowego, która kontroluje zgodność sprawozdawczości z wytycznymi rynku kapitałowego. Dla spółek akcyjnych bardzo pomocne jest wsparcie rzetelnego biura rachunkowego, które może kompleksowo zająć się obsługą księgowości. Usługi w tym zakresie oferuje chociażby firma Acasta, z której rozwiązaniami w zakresie pełnej księgowości można zapoznać się na stronie: https://acasta.com.pl/pelna-ksiegowosc
Zasady dla różnych typów spółek
Mechanizmy prowadzenia ksiąg rachunkowych w spółkach kapitałowych są zbliżone, jednak różnią się szczegółami realizacji w zależności od formy prawnej. W przypadku podmiotów takich, jak np. spółka z oo pełna księgowość wymaga bardzo rozbudowanego systemu ewidencyjnego. W praktyce zakres wymogów w zakresie raportów i kontroli może być jednak mniejszy, niż ma to miejsce w spółce akcyjnej. Spółka z oo prowadzenie księgowości zwykle realizuje przy wsparciu biur zewnętrznych, a wewnętrzne działy finansowe uruchamia się głównie w większych strukturach organizacyjnych. Podobnie jak w przypadku spółki z oo, obsługa księgowa spółki z oo również obejmuje złożoną kontrole nad dokumentacją źródłową, rozliczeniami podatkowymi, ewidencją środków trwałych czy opracowywaniem sprawozdań finansowych.